DEÜ, EGE’DE BİR BATIK DAHA BULDU
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, Foça’da gerçekleştirdiği sualtı arkeolojik araştırma sırasında 18.yy Osmanlı Dönemine tarihlenen bir savaş gemisine ait batık buldu. DEÜ Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar, keşfedilen savaş gemisiyle ilgili bilgileri Anadolu Ajansı ile paylaştı. Osmanlı dönemine ait Foça’da ilk kez bir savaş gemisinin gün yüzüne çıkarıldığını belirterek, “Yeni keşfimiz Osmanlı’nın sualtında bulunan kültür mirasına önemli bir katkı sağlayacaktır. Bu batıkla birlikte Ege’de Osmanlı dönemine ait toplam 5 savaş gemisine ait batığı kayıt altına almış bulunmaktayız” dedi.
DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü’nün Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın desteği ile yürüttüğü “Türkiye Batık Envanteri: Mavi Miras (TUBEP)” Projesi kapsamında çalışmalar Foça açıklarında devam ediyor. Türkiye karasularında eski çağlarda batmış gemileri bilimsel yöntem ve yüksek teknoloji kullanarak araştırmayı ve haritalamayı hedefleyen proje kapsamında, Foça’da ilk kez savaş gemisine ait bir batık keşfedildi.
OSMANLI DÖNEMİNE AİT 5 GEMİ
DEÜ’nün bugüne kadar sualtı arkeolojisi alanında gerçekleştirdiği çalışmaları anlatan Rektör Hotar, “Bu proje ile birlikte Ege Denizinde Osmanlı dönemine ait toplam 5 savaş gemisine ait batığı da kayıt altına almış bulunmaktayız. Ülkemizde ilk defa, denizcilik tarihimizin sualtındaki izlerini detaylı inceleyen bir araştırma yürütüyoruz. Bölgede batıklar üzerinde çalışan ekibin yanı sıra; Osmanlı Dönemine ait arşivler de deniz kazaları konusunda çalışan tarihçilerimiz de bu proje kapsamında araştırmalarını sürdürüyorlar. Foça’da bulunan bu gemi üzerinde önümüzdeki dönemde ayrıntılı çalışmalar gerçekleştirilmeyi planlıyoruz” diye konuştu.
250 BATIK GEMİ
Türkiye’nin su altı arkeolojik alanında büyük bir zenginliğe sahip olduğuna dikkat çeken Rektör Hotar, “Kronolojik olarak; MÖ.18.yy’dan MS.19.yy’a kadar geniş bir zaman dilimine yayılan 250 batık geminin keşfi ile dünyada sualtı arkeolojisi alanında ön plana çıkmaktayız. Ege Denizinin bu süreçte ayrı bir yeri bulunuyor. Tarihsel süreç içinde bu bölgede uygarlıkların her zaman bir mücadele içinde olduğunu görüyoruz. 1695’deki Koyun Adaları Deniz Savaşı ile 1770’deki Çeşme Deniz Savaşlarından bunu anlıyoruz. Yine bu dönemlerde önemli bir deniz üssü olarak kullanılan Foça’da bulmuş olduğumuz bu gemi ise bilim dünyamız açısında da büyük bir sürpriz olmuştur” ifadesinde bulundu.
Rektör Hotar, sözlerini şöyle sürdürdü: “Üniversitemiz Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Harun Özdaş ve Dr. Öğr. Üyesi Nilhan Kızıldağ hocalarımız ile ekibi tarafından keşfedilen Osmanlı dönemine ait bu savaş gemisinin Ege’nin deniz savaş tarihinin anlaşılmasında eşsiz bir yer olduğunu düşünüyoruz. Projede emeği geçen mensuplarımıza; ilgili kişi ve kurumlara teşekkür ediyoruz.”
SUALTI ROBOTU KULLANILIYOR
Tüplü dalış derinliklerinin sınırında; 50-55 metrede yer alan savaş gemisinin ROV (Uzaktan Kumandalı Sualtı Robotu) ile görüntülendiğini ve batığa ait ayrıntılara ulaşıldığını aktaran DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Harun Özdaş, “Geminin kimliği ve milliyeti henüz kesinlik kazanmamış olmakla birlikte; Osmanlı Devlet arşivinde yer alan savaş gemisine ait bilgilere ulaşılması için araştırmalara da başlandı. Yaklaşık 200 metrekarelik bir alana dağılmış olan batığa ait kalıntılar arasında; demir ve bronz top, çok sayıda gülle ile geminin yelken donanımına ait parçalar bulunuyor. Ayrıca deniz tabanında geminin karinasına ait ahşaplar ve çok sayıda kahverengi hamurlu ve boyalı İtalyan kökenli mutfak kaplarına da rastlandı” dedi.
YETKİLİLERE TESLİM EDİLDİ
Bulunan parçaların kayıt altına alındığını da aktaran Özdaş, “Gemiden çıkartılan tabak, sürahi, pipo ve ahşap makara gibi parçaları, Rektörümüz Prof. Dr. Nükhet Hotar ile birlikte Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi yetkililerine teslim ettik. Osmanlı Sualtı Kültür Mirası Coğrafi Bilgi Sistemi’ne kaydedilen bu batık sayesinde İzmir bölgesinde tespit edilen savaş gemisi sayısı da beşe yükseldi. COVID-19 tedbirleri nedeniyle küçük bir ekiple yürütülen araştırmamızda, Kültür ve Turizm Bakanlığı temsilcisi Emre Savaş, İrfan Yıldız, Samet Harmandar, Kadir İmal, Dr. Güngör Muhtaroğlu ve ROV ekibi de yer aldı. Bu süreçte bizlere destek olan Rektörlüğümüze ve ilgili kurumlara teşekkür ediyoruz” diye konuştu.
